Zoeken

Web content search

325 Zoekresultaten

Web content search
Sorteren op: Datum /

Note Verbale of the Netherlands to CLCS concerning the claim of the UK on Antarctica

Overig | 28 augustus 2009

Bestand: pdf - 692.9KB

Dossier: Antarctica

Trefwoorden: Continentaal plateau | Territoriale claim | Territoriale soevereiniteit (zie Soevereiniteit)

Dit document bevat een Note Verbale van het Koninkrijk der Nederlanden aan de Commissie inzake de Grenzen van het Continentaal Plat (CLCS) over de submissie van het Verenigd Koninkrijk inzake Antarctica. In de Note Verbale verwijst het Koninkrijk naar zijn Note Verbale van 19 december 2006 inzake de claim van Nieuw-Zeeland, waarin het aangeeft dat het Koninkrijk territoriale claims op Antarctica niet erkend en dat staten daarom ook geen soevereine rechten op het continentaal plat toekomen.

Written Comments of the Netherlands in the ICJ Advisory Opinion of the unilateral declaration of independence by the provisional institutions of self-government of Kosovo

Inbreng in juridische procedure internationaal | 17 juli 2009

Bestand: pdf - 45.6KB

Dossier: Erkenning | Zelfbeschikking volken

Trefwoorden: Adviesbevoegdheid Internationaal Gerechtshof | Afscheiding | Erkenning | Onafhankelijkheid | Zelfbeschikkingsrecht, extern

Dit document bevat de aanvullende schriftelijke verklaring van Nederland betreffende de vraag of de proclamatie van onafhankelijkheid van Kosovo in overeenstemming is met internationaal recht, het bestaan en uitoefenen van het postkoloniale recht tot zelfbeschikking en de wettige uitoefening van het zelfbeschikkingsrecht door de bevolking van Kosovo.

Written Statement of the Netherlands in the ICJ Advisory Opinion of the unilateral declaration of independence by the provisional institutions of self-government of Kosovo

Inbreng in juridische procedure internationaal | 17 april 2009

Bestand: pdf - 1MB

Dossier: Erkenning | Zelfbeschikking volken

Trefwoorden: Adviesbevoegdheid Internationaal Gerechtshof | Afscheiding | Erkenning | Onafhankelijkheid | Zelfbeschikkingsrecht, extern

Dit document bevat de schriftelijke verklaring van het Koninkrijk der Nederlanden betreffende de vraag of de proclamatie van onafhankelijkheid van Kosovo in overeenstemming is met internationaal recht, het bestaan en uitoefenen van het postkoloniale recht tot zelfbeschikking en de wettige uitoefening van het zelfbeschikkingsrecht door de bevolking van Kosovo.

ATCM Working Paper “The Antarctic Biological Prospecting Database”

Inbreng internationaal overleg | 6 april 2009

Bestand: pdf - 597.9KB

Dossier: Antarctica

Trefwoorden: Milieubescherming (zie Milieuschade; zie Internationaal milieurecht) | Wetenschappelijk onderzoek

Dit werkdocument van België, Brazilië, Bulgarije, Finland, Frankrijk, Duitsland, Zweden en Nederland is ingediend tijdens 32e Antarctic Treaty Consultative Meeting (ATCM) en dient als update van het werkdocument van België dat tijdens de 31ste ATCM is ingediend. Het document geeft een samenvatting van de huidige inhoud van de database voor het verzamelen van genetisch materiaal en het gebruik daarvan (bioprospecting).

ATCM Working Paper “A gap analysis of the antarctic system regarding the management of biological prospecting”

Inbreng internationaal overleg | 6 april 2009

Bestand: pdf - 592.6KB

Dossier: Antarctica

Trefwoorden: Milieubescherming (zie Milieuschade; zie Internationaal milieurecht) | Wetenschappelijk onderzoek

Dit werkdocument van o.a. Nederland is ingediend tijdens de 32ste Antarctic Treaty Consultative Meeting met als doel om een overzicht te geven van de relevante regelgeving inzake het gebruik van genetisch materiaal binnen het Antarctic Treaty System (ATS) en of deze regelgeving een voldoende raamwerk bevat voor het reguleren van het gebruik van genetisch materiaal (bioprospecting).

Kabinetsreactie en CAVV Advies inzake de toepassing van protocol nr. 14 bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden

Advies CAVV | 22 december 2008

Bestand: pdf - 355.1KB

Dossier: Mensenrechten

Trefwoorden: Mensenrechten | Ontvankelijkheid | Rechterlijke toetsing

Dit document bevat advies nr. 18 van de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) betreffende de toepassing van Protocol nr. 14 bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), en de reactie van het kabinet op dit advies.

Memorie van Toelichting bij wetsvoorstel inzake het voornemen tot intrekking van voorbehouden bij een aantal verdragen en protocollen inzake de bestrijding van terrorisme

Memorie van toelichting | 25 juli 2008

Bestand: pdf - 34.6KB

Dossier: Terrorismebestrijding

Trefwoorden: Piraterij | Scheepvaart | Terrorismebestrijding

Dit document bevat de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel inzake het voornemen tot intrekking van voorbehouden bij een aantal verdragen en protocollen inzake de bestrijding van terrorisme.

Memorie van Toelichting

ATCM Working Paper “Report of the ATCM Intersessional Contact Group to examine the issue of Biological Prospecting in the Antarctic Treaty Area”

Inbreng internationaal overleg | 2 juni 2008

Bestand: pdf - 208.8KB

Dossier: Antarctica

Trefwoorden: Milieubescherming (zie Milieuschade; zie Internationaal milieurecht) | Wetenschappelijk onderzoek

Dit werkdocument van Nederland is ingediend tijdens 31e Antarctic Treaty Consultative Meeting en geeft een samenvatting van de bevindingen van de Intersessional Contact Group (ICG) welke tijdens de 30e ATCM werd opgericht om een overzicht te krijgen van de uitdagingen en problemen met betrekking tot (het reguleren van) onderzoek naar genetisch materiaal (biological prospecting).

Kamerbrief inzake de erkenning van de Republiek Kosovo

Kamerbrief | 4 maart 2008

Bestand: pdf - 19.2KB

Dossier: Erkenning

Trefwoorden: Afscheiding | Erkenning | Onafhankelijkheid

Met deze Brief informeert de Minister van Buitenlandse Zaken de Tweede Kamer dat het Koninkrijk der Nederlanden de Republiek Kosovo erkent en wordt dit besluit nader toegelicht.

Kamerbrief

Notitie over de rechtsgrondslag en het mandaat van missies met deelname van Nederlandse militaire eenheden

Kamerbrief | 22 juni 2007

Bestand: pdf - 39.6KB

Dossier: Rechtsgrondslag geweldgebruik

Trefwoorden: Geweldgebruik (zie Ius ad bellum) | Humanitaire interventie (zie Interventie ter bescherming van onderdanen) | Responsibility to protect | Zelfverdediging

Dit document bevat een omschrijving van bestaande internationaalrechtelijke rechtsgrondslagen voor geweldgebruik. Als zodanig is het bij uitstek een referentiedocument waar het gaat om dergelijke rechtsgrondslagen.

ATCM Working Paper “Biological Prospecting in the Antarctic Treaty Area – Scoping for a Regulatory Framework”

Inbreng internationaal overleg | 30 april 2007

Bestand: pdf - 259KB

Dossier: Antarctica

Trefwoorden: Milieubescherming (zie Milieuschade; zie Internationaal milieurecht) | Wetenschappelijk onderzoek

Dit werkdocument van Nederland, België en Frankrijk is ingediend tijdens 30e Antarctic Treaty Consultative Meeting met als doel om een overzicht te krijgen van de uitdagingen en problemen met betrekking tot (het reguleren van) onderzoek naar genetisch materiaal (biological prospecting). Er wordt voorgesteld om een separate werkgroep in te richten welke deze problemen zal identificeren.

Kabinetsnotitie doorwerking internationaal recht in nationale rechtsorde

Kamerbrief | 1 januari 2007 | Kabinet

Bestand: pdf - 32.1KB

Dossier: Doorwerking van internationaal recht in de nationale rechtsorde

Trefwoorden: Doorwerking internationaal recht (zie Verdragen, rechtstreekse werking)

In deze Kabinetsnotitie wordt ingegaan op het in Nederland geldende gematigde monisme, de consequenties hiervan voor de beleidsvrijheid van de nationale wetgever, en de voor- en nadelen van alternatieve systemen van doorwerking. Samengevat weergegeven is de conclusie van het kabinet, zoals weergegeven in de notitie:

  • De wetgever is hoe dan ook gebonden aan verdragsverplichtingen, ongeacht het systeem van doorwerking van het internationale en Europese recht. In zoverre is artikel 94 Grondwet voor de wetgever niet van doorslaggevend belang.
  • Ook de Europese Gemeenschap is gebonden aan het internationale recht. Door de Gemeenschap gesloten verdragen maken deel uit van het gemeenschapsrecht.
  • Door deze binding ziet de nationale wetgever – waaronder het Nederlandse parlement – logischerwijs grenzen gesteld aan zijn beleidsvrijheid. Het parlement kan wel in de fase van totstandkoming van verdragen en regelgeving invloed uitoefenen. De (grond)wet waarborgt bovendien deze betrokkenheid van het parlement bij de totstandkoming van verdragen.
  •  Opzegging van verdragen behoort op zichzelf ook tot de mogelijkheden. In veel gevallen is opzegging echter niet mogelijk zonder zich van de internationale gemeenschap te isoleren.

Kabinetsnotitie (Tweede Kamer, 2007-2009, 29861, nr. 19)

Note Verbale of the Netherlands to CLCS concerning the claim of New Zealand on Antarctica

Overig | 19 december 2006

Bestand: pdf - 77.4KB

Dossier: Antarctica

Trefwoorden: Continentaal plateau | Territoriale claim | Territoriale soevereiniteit (zie Soevereiniteit)

Dit document bevat een Note Verbale van het Koninkrijk der Nederlanden aan de Commissie inzake de Grenzen van het Continentaal Plat (CLCS) over de submissie van Nieuw-Zeeland inzake Antarctica. In de Note Verbale geeft het Koninkrijk aan dat het territoriale claims op Antarctica niet erkend en dat Nieuw-Zeeland daarom ook geen soevereine rechten op het continentaal plat toekomt.

Kamerbrief inzake WTO uitspraak genetisch gemodificeerde organismen

Kamerbrief | 31 oktober 2006

Bestand: pdf - 20KB

Dossier: Vreedzame geschillenbeslechting | Economie

Trefwoorden: Internationale geschillenbeslechting, vreedzame

Deze Kamerbrief informeert de Tweede Kamer over de WTO uitspraak over genetisch gemodificeerde organismen (GGO’s). Uit de analyse van deze uitspraak blijkt dat het WTO panel heeft besloten dat de EG van 1999 tot 2003 een de facto moratorium had op GGO’s en dat de vrijwaringsmaatregelen van EU-lidstaten onrechtmatig waren. De uitspraak heeft geen consequenties voor Nederland, omdat Nederland geen vrijwaringsclausules hanteert en de door de EG goedgekeurde GGO’s toelaat.

Kamerbrief

Kabinetsreactie en CAVV advies inzake de United Nations Convention on Jurisdictional Immunities of States and their property

Advies CAVV | 15 augustus 2006

Bestand: pdf - 210.1KB

Dossier: Staatsaansprakelijkheid

Trefwoorden: Aansprakelijkheid, Staats- | Staatsimmuniteit

Dit document bevat advies nr. 17 van de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) betreffende de UN Convention on on Jurisdictional Immunities of States and Their Property, en de reactie van het kabinet op dit advies. Het kabinet geeft aan dat het advies zal worden meegenomen in de beslissing omtrent de ratificatie van het verdrag. 

Kabinetsreactie en CAVV advies inzake de ontwerpartikelen met betrekking tot diplomatieke bescherming

Advies CAVV | 9 september 2005

Bestand: pdf - 40.1KB

Dossier: Diplomatieke bescherming en consulaire zaken

Trefwoorden: Diplomatieke bescherming

Dit document bevat advies nr. 16 van de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) betreffende de door de International Law Commission (ILC) opgestelde ontwerpartikelen met betrekking tot diplomatieke bescherming, en de reactie van het kabinet op dit advies.

Note Verbale of the Netherlands to CLCS concerning the claim of Australia on Antarctica

Overig | 30 april 2005

Bestand: pdf - 68.2KB

Dossier: Antarctica

Trefwoorden: Continentaal plateau | Territoriale claim | Territoriale soevereiniteit (zie Soevereiniteit)

Dit document bevat een Note Verbale van het Koninkrijk der Nederlanden aan de Commissie inzake de Grenzen van het Continentaal Plat (CLCS) over de submissie van Australië inzake Antarctica. In de Note Verbale geeft het Koninkrijk aan dat het territoriale claims op Antarctica niet erkend en dat Australië daarom ook geen soevereine rechten op het continentaal plat toekomt.

Kabinetsreactie en AIV/CAVV Advies ‘falende staten: een wereldwijde verantwoordelijkheid’

Advies AIV | 11 maart 2005

Bestand: pdf - 763.7KB

Dossier: Vredesmachten

Trefwoorden: Soevereiniteit

Dit document bevat advies nr. 14 van de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) en de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) betreffende falende staten, en de reactie van het kabinet op dit advies. Het kabinet gaat onder meer in op de Nederlandse inzet bij wederopbouw, de inzet van militaire middelen en de rol van de Verenigde Naties. 

Judgment of the International Court of Justice on Preliminary Objections in the Case concerning Legality of Use of Force

Uitspraak internationaal | 15 december 2004

Bestand: pdf - 406.2KB

Dossier: Vreedzame geschillenbeslechting

Trefwoorden: Geweldgebruik (zie Ius ad bellum) | Geweldgebruik, collectief | Interne aangelegenheden | Rechtsmacht | Soevereiniteit | Territoriale soevereiniteit (zie Soevereiniteit)

In deze uitspraak komt het IGH tot het oordeel dat het Gerechtshof geen rechtsmacht heeft om inhoudelijk een uitspraak te doen over dit geschil, omdat Servië geen partij was bij het Statuut van het Gerechtshof op het moment dat het de procedure tegen Nederland initieerde.

Uitspraak ABRvS burgemeester mag bij vergunning voor 'Sinterklaasintocht' geen oordeel vellen over 'Zwarte Piet'

Document | 12 november 2004 | Afdeling Bestuursrechtsrpaak Raad van State

Bestand: pdf - 128.4KB

Dossier: Doorwerking van internationaal recht in de nationale rechtsorde

Trefwoorden: Doorwerking internationaal recht (zie Verdragen, rechtstreekse werking)

De Afdeling oordeelde dat uit artikel 94 van de Grondwet en de jurisprudentie van de Afdeling hieromtrent volgt, dat niet uitsluitend de rechter, maar in voorkomende gevallen ook bestuursorganen een ieder verbindende verdragsbepalingen moeten toepassen. Dit kan ertoe leiden dat ook bestuursorganen de begrenzingen voortvloeiend uit een bepaalde regeling van Nederlands recht buiten toepassing moeten laten. Dit kan zich voordoen in het geval waarin een bestuursorgaan bij zijn beoordeling in beginsel slechts de limitatief in de desbetreffende wet of regeling opgenomen gronden of omstandigheden mag betrekken. Zie relevante overwegingen r.o. 6.3-6.5.

Uitspraak ABRvS

Uitspraak Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State Europese overeenkomst inzake Europese hoofdwegen

Jurisprudentie | 15 september 2004 | Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State

Bestand: pdf - 136.5KB

Dossier: Doorwerking van internationaal recht in de nationale rechtsorde

Trefwoorden: Doorwerking internationaal recht (zie Verdragen, rechtstreekse werking)

De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State oordeelt dat wanneer partijen een beroep doen op een bepaling van volkenrechtelijke aard de rechter tot taak heeft om een oordeel te geven over de vraag of een correcte uitvoering en toepassing van volkenrechtelijke regels in de nationale rechtsorde heeft plaatsgevonden. De bevoegdheid van de rechter om volkenrecht toe te passen berust onder meer op de artikelen 93 en 94 van de Grondwet.

De rechter is bevoegd het volkenrecht toe te passen in de nationale rechtsorde, voorzover zich dat voor toepassing door hem leent, ook in gevallen waarin er geen strijd is met nationale wettelijke voorschriften.

Aangezien de tekst, noch de geschiedenis van de totstandkoming van de Overeenkomst aanwijzingen bevatten dat de overeenkomstsluitende partijen al dan niet rechtstreekse werking aan de bepalingen van de Overeenkomst hebben willen verlenen, is voor de beantwoording van de vraag of aan die bepalingen een zodanige werking toekomt de inhoud  van die bepalingen beslissend. De bepalingen van de Overeenkomst dienen zodanig concreet en hanteerbaar te zijn dat zij door de rechter kunnen worden toegepast. In dat verband kunnen de bewoordingen, context, doel en strekking van de bepalingen en de samenhang met andere bepalingen uit de Overeenkomst worden bezien. Dat, zoals verweerder betoogt, de Overeenkomst alleen verplichtingen zou opleggen aan staten betekent niet zonder meer dat deze niet als een ieder verbindend kan worden aangemerkt. Voorzover verweerder wijst op het standpunt van de regering dat de bepalingen als richtlijnen dienen te worden beschouwd, merkt de Afdeling op dat beantwoording van de vraag of een verdrag een ieder verbindende bepalingen bevat uiteindelijk is voorbehouden aan de rechter. Zie essentie r.o. 2.2.3 – 2.2.6.

UItspraak Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State

Rejoinder of the Kingdom of the Netherlands in the Iron Rhine (IJzeren Rijn) Railway arbitration

Inbreng in juridische procedure internationaal | 1 juni 2004

Bestand: pdf - 268.2KB

Dossier: Vreedzame geschillenbeslechting

Trefwoorden: Arbitrage | Rechtsmacht | Vreedzame geschillenbeslechting (zie Int. geschillenbeslechting, vreedzame)

Dit document bevat aanvullende schriftelijke inbreng van Nederland in de arbitrage tussen België en Nederland inzake de verdeling van de kosten van de reactivering van de spoorverbinding IJzeren Rijn op Nederlands grondgebied, waarin o.a. wordt ingegaan op de territoriale integriteit van Nederland.

Arrest Hof ’s-Gravenhage, 6 november 2003

Uitspraak nationaal | 6 november 2003

Bestand: pdf - 93.3KB

Dossier: Wapens

Trefwoorden: Kernwapens | Nucleaire wapens (zie Kernwapens)

In deze uitspraak komt het Hof tot het oordeel dat er geen onderzoek hoeft worden gedaan naar eventuele gevaarzetting van de opslag van kernwapens op vliegbasis Volkel. Deze uitspraak is van belang omdat het Hof bevestigd dat het voorhanden hebben van kernwapens niet in strijd is met internationaal recht.

Rapport WODC over doorwerking van het Verdrag inzake de rechten van het kind

Overig | 1 januari 2003 | WODC

Bestand: pdf - 3MB

Dossier: Doorwerking van internationaal recht in de nationale rechtsorde

Trefwoorden: Doorwerking internationaal recht (zie Verdragen, rechtstreekse werking)

Het onderzoek richtte zich op de doorwerking van de bepalingen van het Verdrag inzake de rechten van het kind (IVRK) in de Nederlandse rechtspraak. In het rapport wordt een overzicht gegeven van en commentaar gegeven bij de relevante rechtspraak tot en met jaar 2001.

Onderzoeksrapport

Arrest Hoge Raad (NAVO aanvallen Federale Republiek Joegoslavië)

Jurisprudentie | 29 november 2002 | Hoge Raad

Bestand: pdf - 92.8KB

Dossier: Doorwerking van internationaal recht in de nationale rechtsorde

Trefwoorden: Doorwerking internationaal recht (zie Verdragen, rechtstreekse werking) | Verdragen, rechtstreekse werking

Uit het arrest van de Hoge Raad volgt dat een bepaling wil deze voor rechtstreekse werking in aanmerking komen de belangen van een individu dient te beschermen. De Hoge Raad verwijst naar de conclusie van de AG. Kern van de opvatting van de AG is dat het volkenrechtelijke agressieverbod, zoals vastgesteld in artikel 2 lid 4 van het Handvest van de Verenigde Naties, zich uitsluitend tot staten richt en dat uitsluitend staten de naleving van het verbod kunnen inroepen. Zie essentie r.o. 3.5. en paragraaf 30 van de conclusie van de A-G.

Arrest Hoge Raad

Conclusie A-G

Kabinetsreactie en CAVV Advies inzake aansprakelijkheid voor onrechtmatige daden tijdens VN vredesoperaties

Advies CAVV | 19 juli 2002

Bestand: pdf - 284.1KB

Dossier: Vredesmachten

Trefwoorden: Vredebewarende operaties | Vredesmachten (zie Vredebewarende operaties)

Dit document bevat advies nr. 13 van de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) betreffende aansprakelijkheid voor onrechtmatige daden tijdens VN vredesoperaties, en de reactie van het kabinet op dit advies.

CAVV-Advies inzake toepasselijkheid van de Vierde Geneefse Conventie inzake bescherming van burgers in oorlogstijd binnen het bezette Palestijnse gebied

Advies CAVV | 8 februari 2002

Bestand: pdf - 70.8KB

Dossier: Humanitair oorlogsrecht

Trefwoorden: Bezetting en Internationaal humanitair recht | Bezettingsrecht (zie Bezetting en Internationaal humanitair recht) | Humanitair oorlogsrecht (zie Internationaal humanitair recht) | Internationaal humanitair recht | Oorlogsbegrip

Dit advies van de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) heeft betrekking op de toepasselijkheid van de Vierde Geneefse Conventie van 1949 inzake Bescherming van Burgers in oorlogstijd op de Palestijnse gebieden. De Minister van Buitenlandse Zaken heeft de CAVV hiertoe verzocht in oktober 2001.

Kabinetsreactie en AIV/CAVV Advies “Humanitaire interventie”

Advies AIV | 30 oktober 2001

Bestand: pdf - 299.5KB

Dossier: Rechtsgrondslag geweldgebruik | Humanitair oorlogsrecht

Trefwoorden: Humanitair oorlogsrecht (zie Internationaal humanitair recht) | Humanitaire interventie (zie Interventie ter bescherming van onderdanen) | Internationaal humanitair recht | Ius in bello (zie Internationaal humanitair recht)

Dit document bevat advies nr. 7 van de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) en de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) betreffende de problematiek rondom humanitaire interventie, en de reactie van het kabinet op dit advies.

Kabinetsreactie en CAVV Advies inzake Immuniteit van leden van buitenlandse officiële missies

Advies CAVV | 19 oktober 2001

Bestand: pdf - 258.4KB

Dossier: Immuniteit van buitenlandse overheidsfunctionarissen

Trefwoorden: Immuniteit, functionele | Immuniteit, persoonlijke | Internationale misdrijven (zie Oorlogsmisdrijven) | Oorlogsmisdrijven

Dit document bevat advies nr. 20 van de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) betreffende immuniteit van leden van buitenlandse officiële missies, en de twee reacties van het kabinet op dit advies.

Arrest Hoge Raad (Decembermoorden Suriname)

Uitspraak nationaal | 18 september 2001 | Hoge Raad

Bestand: pdf - 125.5KB

Dossier: Doorwerking van internationaal recht in de nationale rechtsorde

Trefwoorden: Doorwerking internationaal recht (zie Verdragen, rechtstreekse werking) | Verdragen, rechtstreekse werking

De Hoge Raad komt tot het oordeel dat uit art. 94 Grondwet volgt dat binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften geen toepassing vinden indien deze toepassing niet verenigbaar is met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties. In deze bepaling is, voorzover hier van belang, tot uitdrukking gebracht dat de rechter het in art. 16 Grondwet en art. 1, eerste lid, Sr vervatte verbod tot het verlenen van terugwerkende kracht wel dient te toetsen aan verdragen en besluiten van volkenrechtelijke organisaties, doch dat niet mag doen aan ongeschreven volkenrecht. Deze uitleg strookt met de geschiedenis van de totstandkoming van art. 94 Grondwet. Daartoe wordt verwezen naar de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel dat tot die bepaling heeft geleid (Kamerstukken II 1977-1978, 15 049 (R 1100), nr. 3, blz. 11 e.v.). De Hoge Raad komt tot de conclusie dat het de rechter niet vrijstaat de Uitvoeringswet folteringverdrag - die daarin niet voorziet - buiten toepassing te laten wegens strijd met dat ongeschreven volkenrecht. Blijkens de geschiedenis van de totstandkoming van art. 94 Grondwet heeft de grondwetgever toepassing van ongeschreven volkenrecht indien deze toepassing zou botsen met nationale wettelijke voorschriften, niet willen aanvaarden. Zie essentie in r.o. 4.4.1., 4.4.2. en 4.6.

Arrest Hoge Raad