Mensenrechten

Banner - Mensenrechten

© Flickr / Denis Simonet

Mensenrechten

Mensenrechten

Mensenrechten zijn rechten die ieder mens toekomen, ongeacht ras, kleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere mening, nationale of maatschappelijke afkomst, welstand, geboorte of enige andere status. De eerste internationale bevestiging van deze universaliteit van mensenrechten is te vinden in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens die de Algemene Vergadering van de VN op 10 december 1948 als resolutie heeft aangenomen.

De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens is als zodanig niet juridisch bindend, maar algemeen wordt aangenomen dat inmiddels een groot deel van de inhoud ervan juridisch bindend is geworden doordat het deel is gaan uitmaken van het internationaal gewoonterecht.

Rechten die mensen hebben

Mensenrechten zijn er om mensen te beschermen tegen de macht van de staat en moeten ieder mens een waardig bestaan bieden. Rechten die mensen hebben zijn bijvoorbeeld het vrijelijk uiten van een mening, het belijden van een godsdienst naar keuze, het recht niet te worden gefolterd (de zogenoemde klassieke grondrechten). Maar ook hebben mensen recht op onder meer onderdak, privacy, onderwijs en eten.

Mensenrechten zorgen ervoor dat staten zich in sommige gevallen moeten onthouden van bepaalde handelingen – negatieve verplichtingen – en in andere gevallen actief moeten optreden – positieve verplichtingen. De mensenrechten vormen de basis voor alle wetgeving en al het beleid van de overheid op nationaal en op internationaal niveau.

Klachten

Het ministerie van Buitenlandse Zaken is verantwoordelijk voor het buitenlands mensenrechtenbeleid. De Directie Juridische Zaken (DJZ) is verantwoordelijk voor de internationaalrechtelijke aspecten daarvan. Die spelen zich voor een groot gedeelte af op het terrein van de VN en de Raad van Europa. Zo kunnen burgers daar klachten indienen tegen een lidstaat. De lidstaten zelf moeten reageren op die klachten en gevolg geven aan gegrond verklaarde klachten.

De instanties die de klachten behandelen zijn met name het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, het Europees Comité voor Sociale Rechten en de negen comités die toezicht houden op de naleving van de negen VN‑mensenrechtenverdragen. Deze VN‑mensenrechtenverdragen bevatten een nadere uitwerking van de in de algemene mensenrechtenverdragen opgenomen mensenrechten.

Rapportages

Sinds het begin van de eeuw rapporteert de minister van Buitenlandse Zaken jaarlijks aan het parlement over internationale mensenrechtenprocedures tegen Nederland.

Daarnaast moeten lidstaten veelvuldig aan internationale instanties rapporteren over hun nationale mensenrechtensituatie. DJZ coördineert voor het gehele Koninkrijk de rapportages onder de VN mensenrechtenverdragen.

Zie ook

Uitspraken EHRM, HUDOC - European Court of Human Rights

College voor de Rechten van de Mens

UNHCR, The UN Refugee Agency

Geneste Applicaties

Doorzoek Mensenrechten

Doorzoek Mensenrechten

Contentverzamelaar